Frank Reinders
Waar komen al die merknamen toch vandaan?
We spreken er dagelijks tientallen uit, zonder erbij na te denken. Merknamen. Ze zijn allemaal ingesleten in ons brein, maar ooit is er over nagedacht. De ontstaansgeschiedenis van verschillende oudere Nederlandse merknamen is best opvallend. Ik deel er graag een aantal met je. Kende jij deze achtergronden al?
Andrélon
Het welbekende paarse shampoo-merk dateert al uit de jaren 40. Ene André de Jong was toen eigenaar van ‘André’s kapsalon’. Zijn verzorgingsproducten waren zo’n succes, dat hij een fabriekje startte. Et voila: André (voornaam) lon (van kapsalon) was geboren.
Er gaat overigens ook het gerucht dat hij het bedrijf startte met zijn vrouw Lonneke ;)
Calvé
Pindakaas, wie is er niet groot mee geworden. Rond 1898 stond in Delft de Nederlandse Oliefabriek, oorspronkelijk bedoeld om olie te produceren uit aardnoten. Om meer te weten te komen over kunstboter (zoals halvarine en margarine) ging hun chemicus op zoek in het buitenland. Hij kwam uiteindelijk uit bij de fabriek van de gebroeders Emmanuel en George Calvé.
Brabantia
Brabantia, de Mercedes onder de prullenbakken. De producent van huishoudelijke gebruiksartikelen zoals broodtrommels en strijkplanken gaat inmiddels al dik 100 jaar mee. Begonnen als Van Elderen’s Metaalwarenfabrieken in het dorp Aalst in de provincie Noord-Brabant (hint hint). En wat blijkt, Brabantia is het Latijnse woord voor Brabant.
Conimex
Zeg je Conimex dan denk je geel, kroepoek, pittig en Oosters. Toch is Conimex alles behalve Oosters, want dit is ook een telg onder de vlag van Unilever. De naam voelt een beetje exotisch, al is de herkomst een stuk minder spannend dan je zou denken. Conimex is namelijk een samenvoegsel van COnserven IMport EXport. Toch ineens een stuk minder pittig.
Efteling
Ik kan me nog herinneren dat ik met mijn opa in de Python ging, later met mijn vader en nog later met mijn eigen kinderen. De Efteling, absoluut het mooiste themapark van Nederland en wellicht ver daarbuiten.
De herkomst van de naam Efteling is niet 100% zeker vast te stellen. Het zou namelijk gebaseerd zijn op een buurtschap rond 1500, genaamd Achterling. Later werd ‘achter’ vervangen door het positiever klinkende Eerst.
Later, in 1950, oppert pater Rijkers dat de naam Efteling een afgeleide moet zijn van Ersteling, de naam van een herberg. Hier hing een uithangbord aan de buitenzijde met een vreemd geschilderde letter R, waardoor het gelezen werd als Efteling. Het lijkt dat de Efteling ook in deze theorie gelooft. In het sprookjesbos prijkt namelijk sinds 1999 de herberg De Ersteling bij het sprookje Tafeltje Dek Je.
Eneco
In de jaren negentig waren er diverse energieleveranciers die naast het leveren van energie nog andere diensten aanboden, voornamelijk internet. @Home (later Ziggo) was er één, en dus ook Eneco. De naam Eneco is daarom meer voor de hand liggend dan je zou verwachten. Het is een samenvoegsel van Energie en Communicatie.
Essent
Deze energieleverancier bestaat inmiddels al meer dan 100 jaar. Begonnen PLEM (Provinciale Limburgse Elektriciteitsmaatschappij) is het bedrijf verder gegroeid, mede dankzij diverse fusies en overnames. In 1999 worden EDON en PNEM/Mega Groep samengevoegd tot Essent. Essent staat voor:
- The essence of the word essence, vital, central, fuel, energy
- Sent, brought to you, dynamic, service oriented
HAK
Giessen, Brabant. Daar is het voor HAK allemaal begonnen en daar gebeurt het nog steeds. De lekkerste groenten en peulvruchten uit het welbekende potje en de inmiddels steeds bekender wordende ‘sta-zak’. De naam HAK komt van de familie Hak welke gezondheid, duurzaamheid en kwaliteit al sinds hun oprichting hoog in het vaandel hebben staan. Het motto van de familie Hak was dan ook: ‘leven uit afhankelijkheid’ welke vandaag de dag nog van toepassing is.
Hun allereerste reclameboodschap was (polygoon-stem): "Wie altijd koopt de beste waeren, zal sich veel zorch en kommer sparen."
Natuurlijk is HAK ook zeer bekend geworden door bekende gezichten aan hun merk te koppelen. Denk aan Martine Bijl (je moet de groente van HAK hebben), Ronald Koeman (de mooiste KOOL die ik ooit heb gemaakt) en Herman den Blijker (lekkere zak HAK).
HEMA
Echt HEMA! Hollandser wordt het niet, met een lekker verse rookworst en roze tompoucen. HEMA staat voor Hollandse Eenheidsprijzen Maatschappij Amsterdam. Rond 1926 opende aan de Kalverstraat het eerste warenhuis. Oorspronkelijk stonden er nog puntjes tussen de letters H.E.M.A.,deze verdwenen later. Leuk feitje: Omdat het van oorsprong een warenhuis was dat zich richtte op rijke mensen werd er door het personeel Frans gesproken.
Jumbo
Zeg je Hallo, dan zeg je Jumbo. En zeg je Jumbo dan denk je aan groot & sterk. Denk maar aan de Jumbo Jet of natuurlijk de olifant. En juist van deze olifant komt de naam Jumbo. Maar de reden en de échte herkomst, die is veel interessanter.
In 1921 begon de familie Van Eerd met een groothandel in levensmiddelen. Na diverse overnames maakten ze de switch naar een zelfbedieningswinkel. In 1979 openden ze samen met Jan Meurs in Den Bosch de allereerste supermarkt. Maar de concurrentie lag op de loer en ook in deze strijd moest gewonnen worden.
Die concurrent uit Brabant heette Torro, wat staat voor stier. En welk dier is er sterker dan een stier… Juist. Jumbo Supermarkten was een feit.
De eerste beginjaren heeft Jumbo Supermarkten ook een olifant in hun logo meegedragen.
Fun Fact: Het woord Jumbo bestond al vóórdat de olifant Jumbo bestond. Het is namelijk een verbastering van het Afrikaanse woord Jambo, wat dan weer Hallo betekent. Dus zeg je Jumbo, dan zeg je Hallo. :)
Nivea
Het ligt (bijna) bij iedereen wel in het laatje op de badkamer, een donkerblauw, klein, rond, plat doosje. Op het dekseltje staan 5 dikke witte letters; NIVEA. Deze crème gaat al een tijdje mee. In 1882 opende de Duitse Dermatoloog Carl Paul Beiersdorf een apotheek. Hij verkocht zijn apotheek aan Oscar Troplowitz welke als eerste ter wereld een stabiele zalf op basis van water én olie op de markt bracht. Een unieke vondst!
Een naam voor dit unieke product, daarvoor hoefde Oscar niet verder te kijken dan zijn product zelf. Het product had namelijk een sneeuwwitte kleur. Nivea is dan ook afgeleid van het Latijns Niveus wat sneeuwwit betekent.
TomTom
Een aantal jaren geleden had je als early adopter een kastje met een zuignap aan je vooruit van je auto bungelen. Dit liet een kaartje zien en sterker nog, het kastje kon zelfs tegen je praten. Ze noemden het de TomTom. Maar waarom?
Voordat TomTom TomTom heette heette het bedrijf Palmtop. Deze naam gaf goed weer waar ze zich toen mee bezighielden, namelijk toepassingen voor computers die je in je hand kon houden. Palmtop blonk uit in navigatie, één van hun specialisaties. Dus, tijd voor een nieuwe naam.
Een TomTom is een slaginstrument dat twee trommels heeft van verschillende toonhoogten. Deze trommels hoorde je wanneer je het apparaat aanzette. En dat was een logische keuze. Het geluid van trommelslagen was namelijk één van de eerste communicatiemiddelen. Met trommelslagen werden signalen en berichten over grote afstanden overgebracht, waardoor reizigers hun bestemming zo snel en nauwkeurig mogelijk konden vinden. Net als Tom Tom dus.
Unox
Het is herfst, de blaadjes vallen. Binnen is het lekker warm en in de avond staat er een heerlijke stamppot op tafel. Automatisch begint er in je hoofd een knus mondharmonicaatje te spelen. Dit voelt gezellig en lekker Hollands. Bovenop de stamppot ligt een worst te dampen. Unox.
Eén van Nederlands meest Hollandse merken begon in 1850 met de familie Zwanenberg die in Oss een slagerij hadden. Zij zijn later met Slagerij Hartog in zee gegaan. In 1937 gingen zij, samen met Margarine Unie, op in Unilever (daar is tie weer).
Tot zover het romantische verhaal. De naam Unox is namelijk een samenvoeging van de merknaam UNilever en OX (Engels voor Os) wat dan wel weer grappig is gevonden. Er zijn geruchten dat deze naam is gekozen uit de inzendingen van een prijsvraag die destijds is gehouden onder de medewerkers.
Zwitsal
Rond het jaar 1900 was er een Nederlandse apothekersleerling genaamd: C.J. Jansen uit Apeldoorn. Na een jarenlange opleiding en stage in Zwitserland kreeg hij van zijn leermeester een briefje mee als bedankje. Het was een recept, maar niet zomaar eentje. Hier stond de samenstelling op van een zalf die een heilzame werking zou hebben.
Na terugkomst in Nederland startte hij snel een eigen apotheek en begon hij de fabricage van zijn eerste eigen product: Zwitserse Balsem.
Hij merkte dat het product aansloeg en voornamelijk gebruikt werd voor baby’s, een onverwachte doelgroep. Hier past hij uiteindelijk zijn assortiment op aan alsmede zijn merknaam. Zwitserse Balsem werd Zwitsal.
Het logo van Zwitsal is een hommage aan zijn toentertijd 11 maanden oude dochtertje Mieke, die nu nog steeds op alle gele flessen pronkt.
Meer blogs lezen?
